Każdy z Nas odbiera świat wszystkimi zmysłami. Codziennie otacza Nas mnóstwo bodźców napływających z różnych stron: widzimy, dotykamy przedmioty o różnych kształtach, kolorach, fakturach, słyszymy przeróżne dźwięki, smakujemy potrawy, czujemy intensywne zapachy, odbieramy bodźce pochodzące z naszego ciała oraz potrafimy nim kierować, aby wykonać daną aktywność. Gdy informacje z zewnątrz płyną w prawidłowej organizacji proces integracji sensorycznej przebiega bez zakłóceń – świat jest odbierany przez nas przyjaźnie, natomiast wszelkie nieprawidłowości wskazują na zaburzenia sensoryczne.
Metoda integracji sensorycznej stworzona przez amerykańską psycholog, pedagog specjalną i terapeutkę zajęciową Jean Ayres, jest jedną z najnowszych kompleksowych metod terapeutycznych w Polsce. Kierowana ona jest do dzieci z opóźnieniami w rozwoju psychoruchowym, trudnościami w nauce szkolnej i uszkodzeniami ośrodkowego układu nerwowego.
Integracja sensoryczna jest procesem neurologicznym, dzięki któremu wrażenia sensoryczne płynące z otoczenia i własnego ciała mogą być użyte w celowym działaniu. Trudności w przetwarzaniu wrażeń zmysłowych sensorycznych mogą dotyczyć:
- rejestracji, czyli odbierania jednego lub więcej bodźców
- modulacji, to jest tolerancji zmian,
- problemów z właściwą reakcją, odpowiedzią na bodźce.
W procesie tym mózg przetwarza informacje docierające ze wszystkich zmysłów poprzez: rozpoznawanie ich, segregowanie, interpretowanie, łączenie ze sobą oraz korelowanie ze wcześniejszymi doświadczeniami tak, by dziecko było zdolne adekwatnie reagować na zmieniające się warunki środowiska fizycznego i społecznego.
Zaburzenia procesów integracji sensorycznej wpływają negatywnie na wiele obszarów funkcjonowania dziecka. Opóźniają kształtowanie zdolności komunikacyjnych, rozwój motoryczny, społeczny i emocjonalny.
Zachowania, które mogą świadczyć o nieprawidłowym przetwarzaniu bodźców zmysłowych, to:
- nadmierny niepokój, drażliwość i impulsywność;
- płaczliwość, kłopoty z zaśnięciem, częste wybudzanie;
- trudności z jedzeniem;
- nadruchliwość i problemy z koncentracją uwagi;
- niesamodzielność;
- nieprawidłowa postawa ciała przy stoliku lub ławce- podpiera głowę, zjeżdża z krzesła;
- poruszanie się nieadekwatnie do sytuacji- zbyt wolno lub zbyt szybko;
- impulsywność, nadwrażliwość emocjonalna;
- trudności w nauce jazdy na rowerze, hulajnodze;
- lęk przed upadkiem lub wysokością, niepokój gdy musi oderwać stopy od podłogi np. wejść na schody;
- dziecko nie lubi się przytulać, nie lubi niespodziewanego dotyku lub przeciwnie nadmiernie dąży do bodźców dotykowych;
- nie znosi metek od ubrań;
- nadmierne zwracanie uwagi na brudne dłonie, unika brudzących zabaw;
- odmowa ubierania nowych rzeczy;
- nieadekwatne używanie siły do zadania;
- unikanie zabaw zespołowych;
- szybka męczliwość bądź wręcz odwrotnie nigdy się nie męczy;
- problemy z zaplanowaniem ruchu.
